top of page
Foto van schrijverLianne

Montenegro - Bosnië & Herzegovina


Stari Most brug in de avond in Mostar

Montenegro is een land dat nog niet half zo groot is als Nederland en dat merken we ook als het om de afstanden gaat. Heb je het over de tijd, dan doe je rustig 2 uur over 90 kilometer rijden met de auto. Dus neem je tijd en geniet van het mooie landschap. De grensovergang vanaf Albanië verloopt soepel. Eventjes wachten, maar dat is overal zo en via de hoofdstad Podgorica rijden we Noord-Oostelijk het land in.


Ostrog Klooster

Ons eerste doel is het Ostrog Klooster en hiervoor rijden we door een vallei naar de dichtstbijzijnde camping. Daar aangekomen is de eigenaar blij dat we op zijn camping willen staan, maar toch raadt hij het ons af. Ook hier heeft het meer geregend dan normaal. In de maand juni zou het allang droom moeten zijn. De zon moeten schijnen, het gras al moeten verkleuren. Helaas is het niet zo. We zijn welkom met het risico dat we vast komen te zitten in het natte en modderige gras.

We rijden voor de zekerheid verder, parkeren even de auto en bedenken wat we nu gaan doen. Zonder internet 😊.



Zabljak

We rijden door naar camping Kod Boce in Zadljak, direct naar het Durmitor Park wat ook op de Unesco Werelderfgoedlijst staat.

Dit dorp ligt op 1500 meter hoogte en vooral het laatste stuk is al prachtig mooi om te rijden. Het is een klein dorp, maar wel toeristisch. Vier campings, meerdere hotels en B&B's. Er is een skipiste vlakbij en er wordt veel gebouwd. (wat niet schijnt te mogen, maar ja…)


Vanaf de camping kunnen we direct lopen naar het Zwarte Meer, maar de naburige camping laat dat niet toe. Het kan vanaf zijn camping, maar we mogen het niet als doorgang gebruiken. Hij kan de eigenaar van onze camping blijkbaar niet uitstaan.


De dag erna gaan we (een deel van) de route rijden van Zabljak naar Pluzine de P14. Dwars door het Durmitor National Park. Geweldige uitzichten en prachtige ruige natuur. Het lijkt wel op de hoogvlaktes van Noorwegen en de bergtoppen van de Dolomieten.



Crno Jezero – het zwarte meer

Via de autoroute rijden we dan alsnog naar het zwarte meer. Helaas wordt er wel entree gevraagd, €5,- p.p. Pas daar zien we hoeveel toeristen er zijn.

Het laatste stuk naar het meer kan je via een goed wandelpad bereiken. Je loopt heerlijk tussen de grote bomen in de schaduw. Aangekomen bij het meer is het bijzonder om te zien dat aan de ene kant de bergen steil omhoog gaan. De kant waarvan je aankomt is dat niet het geval. Je kan ook om het meer wandelen, waarvan wij een stukje doen. Misty vindt het even eng om een brug over te gaan, dat had ze al een tijdje niet meer gedaan.




Durdevica Tara brug

De Tara brug (gebouwd van 1937 - 1940) over de Tara kloof, een brug die veel gefotografeerd is en ook in de film ‘the guns of navarone’ een locatie is.

De brug is zo’n 170 meter hoog en 365 meter lang, ooit de hoogste boogbrug in Europa. In de tweede wereldoorlog is de brug inderdaad opgeblazen, maar in 1946 al weer herbouwd.


In de Tara kloof kan je raften, maar boven bij de brug kan je vanaf 3 plekken met een zipline van de ene naar de andere kant zoeven.

We lopen over de brug naar de overkant en zien een paar keer mensen zoeven van de ene naar de andere kant. De medewerker probeert ons over te halen.

Rudolf geeft gelijk aan dat hij het niet wil doen, ik twijfel. Het lijkt me gaaf, maar ook eng. Stel dat………. Ja stel wat? Dan komen nog twee Belgische dames ook een kijkje nemen, zij hebben dit al vaker gedaan.

Ik stem toe dat ik een helm op krijg en de uitrusting aan. Op dat moment dat ik hang is het totaal niet eng en zeg ik Rudolf dat hij kan beginnen met foto’s maken en filmen.

De medewerker telt tot drie en daar ga ik. Geweldig als ik het vind gil ik het uit. Ik kijk niet naar beneden of om mij heen, gewoon rechtuit deze eerste keer.



Aangekomen aan de overkant, ben ik nog helemaal beduusd dat ik het gedaan heb. Zou ik het weer doen: jazeker. Toffe ervaring. Een van de Belgische dames vraagt of ik fier ben op mijzelf? Ik ben absoluut Fier op mijzelf.


Reisdag naar Bosnië

We weten dat het donderdag wat slechter weer wordt en dan is de keus: blijven in Montenegro met 15 graden in de regen, of verder rijden naar Bosnië en met 20 graden in de regen. We kiezen voor het laatste.


Het liefst zouden we gelijk naar Sarajevo gaan, maar Rudolf heeft uitgezocht hoe de wegen zijn. Ik merk dat hij op zoek is naar manieren om op een goede weg te rijden. Hij vraagt het zelfs aan de ‘ACSI’ inspectie meneer die toevallig de camping in Montenegro inspecteert. Helaas kent de inspectie meneer deze route nou net niet.

Ik stel voor om richting de kust te gaan, dan via een goede en grote weg naar Bosnië richting Mostar te rijden. Het is een stukje om, maar biedt qua weg zekerheid.

Dat doen we en dat gaat heel goed, totdat…………… Er in Bosnië ergens wegwerkzaamheden zijn en gewoon de hele weg uit zand en gravel bestaat. Gelukkig is het maar 2 km, maar de auto en de caravan zien er toch niet meer uit. Helemaal vol met stof en modder.


En ook bijzonder, google maps kiest spontaan voor een andere route terwijl we de ‘roaming’ uit hebben staan. Ofwel we hebben geen bereik in Montenegro en Bosnië. Gelukkig hebben we de routekaart en Rudolf nog een offline app, waardoor we toch in één keer goed rijden naar de camping.



Autocamp Blagaj in Blagaj Bosnië

Moe maar voldaan komen we aan bij autocamp Blagaj, net onder Mostar. We worden ontvangen met een welkomstdrankje en baklava. Eindelijk een baklava die niet te zoet is en zelfs ik eet hem op.

Binnen een half uur volgt het tweede welkomstdrankje. Rudolf heeft bij de eerste een halve liter bier gekregen en krijgt nu nogmaals 0,3 liter. We besluiten om gelijk maar wat eten te bestellen, want die bier krijgt hij niet zo snel op.


Je kan bij deze camping heerlijk aan de rivier zitten, ontspannen, lezen, eten, gewoon niks doen. Heerlijke plek. Uiteindelijk zijn we hier 4 nachten gebleven.



Mostar

Blagaj ligt natuurlijk dicht bij Mostar en ondanks dat we er al twee keer geweest zijn, gaan we er nu op een avond naar toe.

Deze keer arriveren we aan de ‘moslim’ kant. Dit klinkt een beetje gek, maar de Stari Most brug scheidde vroeger de katholieke en moslim kant van elkaar. In 2014 toen we hier voor het eerst waren was het beter zichtbaar dan nu. Hieronder schrijf ik er nog wel over, zodat er een beter begrip is wat waar staat. Ondanks dat het nu veel meer gemixt is en het al 30 jaar geleden is.


De Stari Most brug is in de jaren 90 tijdens de balkan oorlog geheel verwoest. Nu is deze herbouwd met geld van Europa en hiervoor zijn ook brokstukken gebruikt die in de rivier zijn gevallen.

Aan de ene kant van de brug staat een Katholieke kerk met een hele hoge kerktoren. Op de berg erachter staat ook nog een groot kruis. Aan de Moslim kant staan meerdere moskeeën met minaretten. Op die berg erachter is nu ook ‘Fortica’ gebouwd. Een glazen uitzichtpunt – hierover later meer.

Het moet gezegd worden, de Katholieke toren is hoger, ze wilden de andere kant echt aftroeven wat betreft hoogte.


Het is ondanks de avond gezellig druk en alle terrasjes zitten zo goed als vol.

We lopen nu ook naar een punt waar je de brug vanaf de onderkant op de foto kan zetten. Dat hebben we de vorige keren niet gedaan. Ook de vele lichtjes maken de stad echt prachtig om te zien.


Als je goed kijkt zie je nog sporen van de oorlog. Diverse huizen hebben nog steeds kogelgaten, sommige zijn geplamuurd, maar sommige niet. Gewoonweg omdat ze het nog niet gedaan hebben, geen geld hebben of omdat ze niet weten van wie het huis is.

Er is echter ook veel nieuwbouw. Het contrast naast elkaar is in bepaalde wijken erg groot.



Loop richting de ‘snipertower’ – een voormalig bank die tijdens de oorlog werd gebruikt als scherpschutter toren. Deze staat trouwens aan de ‘katholieke’ kant. Tegenover deze toren staat een nieuwe school, prachtig geel-oranje geschilderd. Naar het schijnt gaan de verschillende geloven hier met elkaar naar school. Alhoewel ik ook gehoord heb dat dit wel op verschillende tijden gebeurd. Het onderwerp is dus nog steeds kwetsbaar.


Tegenover de school staan ook oude gebouwen die nog niet gerestaureerd zijn en een oud huis vol met kogelgaten. Alles staat aan een prachtige rotonde die geheel vernieuwd is. Dubbele gevoelens om dit te zien.



De sniper tower kan je alleen overdag bezoeken. Er zijn geen relingen aan de trappen omhoog, er ligt afval en glas. Daarnaast kan je je afvragen of je omhoog wil / moet gaan.

Veel kunstenaars gebruiken de toren nu voor kunst – graffity. Je ziet de mooiste beschilderingen – althans dat vind ik. Ik hou er wel van om dat te fotograferen.


Mostar is zeker een bezoek waard en er is nog zoveel meer te doen dan alleen de brug en de bazaar.



Fortica

Is een uitzichtpunt boven op de berg met een grote glasbrug die uitsteekt over de heuvel. Je loopt op glas, terwijl je onder je de natuur ziet.

Dit durft Rudolf dan weer wel en ik minder goed. Het uitzicht is trouwens prachtig. We zijn er op zondag en eigenlijk zijn er alleen Bosniërs boven (en een Belg en een Nederlander – wij).

Het is een uitgangspunt voor wandelingen, mountainbiken en er is ook een zipline! Die op dat moment niet in gebruik was.


De route omhoog is smal, maar auto’s passeren elkaar net met hier en daar wat pas- en meetwerk. Hoe de Belg in zijn camper naar boven is gekomen vragen wij ons af.


We zijn inmiddels al verder Bosnië in gereisd. Sarajevo stond ook op onze wenslijst. De komende week gaan we deze stad en haar omgeving verkennen.


Warme groet uit Sarajevo.




Comments


bottom of page