We kunnen Albanië niet verlaten zonder een dikke Faleminderit te zeggen, een groot Dankjewel.
Albanië is het land van de gastvrije mensen, die je een warm ontvangst geven. Blij zijn dat je er bent, blij zijn dat je bij hun iets koopt, trots zijn op hun land, zich verwonderen over de NL gebruiken, nieuwsgierig zijn, directe vragen kunnen stellen, je drinken geven en niet willen dat je zelf betaald - terwijl ze zelf minder te besteden hebben. Het land waar een grote glimlach op het gezicht komt als je het woordje 'Faleminderit' zegt.
Dit is het eerste woord dat wij geleerd hebben en veel gebruikt hebben. Er gingen deuren voor ons open door dit ene woordje Albanees.
Alles wat ik hieronder schrijf is mijn ervaring, en ieders ervaring kan verschillend zijn.
Albanië is het land van de prachtige groene natuur, van de lichtgroene lentebomen tot de donkergroene sparren. Van de ruige bergen, tot de liefelijke vlaktes en van de kust met zand of grint tot de vele bloemen en druiven.
Het land van de vele schildpadden en de jakhalzen die 'savonds laat duidelijk te horen zijn. Van de moestuinen, bijenkasten en kleine marktkraampjes langs de weg waar je producten direct van de boer kan kopen.
Het land van de verschillende geloven van Orthodox, Islam tot Katholiek en ze kunnen naast elkaar bestaan. Er zijn regio's en steden waar alleen één geloof aanwezig is, maar meestal zul je er meer aantreffen.
Maar ook het land met het communisme als verleden, waarbij een lange tijd überhaupt geen geloof toegestaan werd. De vele bunkers, naar het schijnt wel meer dan honderd duizend, zijn een getuige van dit verleden. Nu is er een nieuwe president, alleen heeft niet iedereen hier vertrouwen in merken wij uit de verhalen die we horen. Ook het huidige kabinet verrijkt zich en de lokale bevolking heeft het moeilijk.
Het land van de Euro en de Lek! Albanië heeft toch geen Euro? Klopt en toch konden we bijna op alle campings betalen in Euro. Geen enkel probleem.
De lokale ondernemer accepteert alleen de Lek. En als de Euro's op zijn, kan je alleen Lek pinnen. De wisselkoers is, op dit moment, vrij makkelijk: 1000 Lek is circa 9,-. Wij gingen uit van 10,- en dan nog iets eraf dan valt hij altijd mee haha.
En het viel mee, het is een betaalbaar land, een stuk goedkoper dan in Nederland. Alhoewel de Diesel toch rond de 1,70 is. Uit eten gaan is zeker wel veel goedkoper. Zelfs bij Lake Shkodra Resort hebben wij voor €45,- gegeten met drie personen, inclusief voorgerecht, dessert en drankje.
Albanië is het land waarin het verschil tussen rijk en arm heel groot kan zijn. De kust wordt volgebouwd met megalomane appartementen complexen en hotels. Die in Vlorë waren grotendeels leegstaand en toch werd er bijgebouwd. Het lijkt alsof iedereen mag bouwen wat hij/zij wil, een plan of welstands commissie lijkt niet aanwezig. Ik twijfel of dit het land goed doet. Er zijn mooie huizen en sloppenwijken, kleine schattige boerenhuisjes en appartementen complexen en alles kan bij elkaar in de buurt staan (het verschil valt nu des te meer op nu we in Montenegro zijn). Om nog maar niet te spreken over de elektriciteits palen in de dorpen en steden. Hoeveel draden kunnen er wel niet aan één paal hangen?
Op het land wordt de grond bewerkt met de hand, met de schep en de zeis. Wordt het gras op een kar vervoerd met een ezel of paard ervoor. Zijn er moestuinen in overvloed en krijg je die vriendelijke glimlach als je naar hen zwaait. (en dan zie je dat tandheelkunde hier ook een aandachtspunt is / kan zijn).
In Vlorë zit een Spar en een Conad en die hanteerden nog hogere prijzen dan in Nederland. Onwaarschijnlijk als je weet dat de medewerkers nog geen €2,- per uur verdienen. In andere steden was de Spar veel goedkoper en helemaal als je lokaal winkelt of langs de weg.
De verschillende winkels kunnen her en der naast elkaar zitten. De kapper naast een garage en de bakker naast een bloemenwinkel of autobanden leverancier.
Het land met de goede wegen en zeer zeer slechte wegen. De hoofdwegen (rode wegen op de kaart) zijn vaak goed met hier en daar een hobbel of drempel. De kleinere wegen is afwachten hoe de staat is. Een gele weg (op de kaart) kan heel goed en geasfalteerd zijn, maar ook vol gaten en kuilen.
Albanië is het land met de auto als statussymbool en dan het liefst een Mercedes. Het is onvoorstelbaar dat in NL we zo kritisch omgaan met de uitstoot van auto's. Terwijl ze hier met de auto's die wij niet meer willen en/of niet meer geaccepteerd worden, gewoon nog zeker 10 jaar mee rondrijden. We zagen zelfs oude Arriva en Connexion bussen, die hier ook weer als bus ingezet worden. Auto's waar de Duitse, Engelse of Nederlands garage plaat nog om het nummerbord heen zat en auto's zonder nummerbord haha. Ik zeg niet dat het goed is wat hier gebeurt, maar het verwondert je wel. Zou er geen middenweg zijn tussen deze twee uitersten?
Oja, alles kan vervoerd worden op het dak van je auto. Spaanplaten, bedden, tuingereedschap het kan allemaal op het dak. Niks geen aanhanger huren, nergens voor nodig haha.
En naast de auto's en slechte wegen ook het land, van de wereld aan autowasstraten 'Lavazh'. Op elke hoek is er wel een te vinden, uiteraard wordt het wel met de hand gewassen. En ook zijn er veel kleine garages en veel autobanden leveranciers en wieldoppen winkels. Maar ook niet verwonderlijk met al die slechte en stoffige wegen.
In Albanië rijden niet alleen maar auto's op de weg. Ook fietsers, paarden, ezels, kleine brommers (met bakfiets), trekkers, wandelaars zijn op dezelfde weg aanwezig. Gisteren zagen we zelfs nog een elektrische rolstoel, nog niet eerder gezien in de afgelopen vijf weken. Alles kan trouwens op de weg; inhalen in bochten, met zijn vieren op een éénbaans weg, voorkruipen bij een file. Maar ook een bedankje (met hand of claxon) als je voor elkaar aan de kant gaat. Het vergt heel veel flexibiliteit en toch blijven we ons verbazen, wat het ook weer leuk maakt.
Let op: er zijn vele politiecontroles voor snelheid op de wegen.
Het land met een voor ons onbegrijpelijk openbaar vervoer systeem. Er is geen trein en er zijn geen bushaltes. Er zijn wel legio kleine / 20 personen busjes met een eindbestemming bordje voor de ruiten. Van gloednieuw, tot busjes waarvan je je afvraagt of het nog wel verstandig is dat ze rijden. Ze rijden dan ook rustig met 30 personen in een 20 personen bus.
Geen bushaltes en toch zie je overal mensen langs de weg staan, wachten op de bus. Het systeem werkt en is prachtig om te zien.
Albanië is ook het land dat nog veel kan verbeteren wat betreft het afval. In het zuiden viel het ons mee, maar in het noorden ligt toch wel heel veel afval langs de weg. Als de containers vol zijn leggen we het er gewoon naast. Of een verlaten berm kan ook heel prima, maar ook in de mooie natuur, of in Lake Koman. Als de containers vol zijn, kunnen we ze ook nog in de brand steken dan kan er morgen gewoon weer wat nieuws in.
Het land heeft een aantal duidelijke toeristische gebieden, waar veel mensen en busladingen heengaan. Probeer ook eens de andere gebieden. Ze hebben niet altijd die mooie bazaar, of citadel of kasteel, maar geweldige Albanese mensen. Zoals Elbasan met de orthodoxe priester en Rreshen met de prachtige natuur en een campinghouder waarmee je via google translate communiceert. Of de jonge enthousiaste ondernemer van Camping Castle of Berat die nog authentieke Albanese maaltijden aanbiedt voor zijn gasten.
Het land van Vodafone. Wat waren wij blij dat we ons abonnement bij Vodafone hadden, want die heeft afspraken met Albanië en er zijn ook meerdere winkels in diverse steden. Als je geen Vodafone abo hebt, geen probleem dan koop je in het land een tijdelijke simkaart en heb je ook bereik. Voor alles is een oplossing.
Albanië FALEMINDERIT voor deze mooie weken. Probeer je cultuur, mooie natuur en gastvrijheid vast te houden, wij vinden het land prachtig.
Mirupafshim Albanië
Tot ziens Albanië
Comments